سلام. امروز در خدمت شما هستیم با ادامه سری مقالات نحوه مطالعه دروس کنکور از وبسایت درس جت و امروز به سراغ روش مطالعه علوم و فنون ادبی رفتیم. در ادامه با ما همراه باشید.
درس علوم و فنون ادبی در واقع ادبیاتی است فراتر از درس ادبیات عمومی که مختص رشته علوم انسانی است . آن را می توان یکی از مهمترین درسهای رشته علوم انسانی و بلکه مهمترین درس این رشته نامید . در زیر گروه یک با ضریب ۴ در کنکور ، تاثیر گذار ترین درس در قبولی داوطلبانی است که می خواهند در رشته های این زیر گروه ( وکالت ، حقوق ، قضاوت و … ) قبول شوند . علوم فنون ادبی در بقیه زیر گروه ها ضریب ۲ دارد و تاثیر آن در افزایش تراز و رتبه انکار نشدنی است . به همین دلیل روش مطالعه صحیح این درس ، تاثیر دو چندان پیدا می کند .
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
چگونه علوم و فنون بخوانیم؟ ( روش مطالعه علوم و فنون کنکور )
برای اینکه بخواهیم یک مطالعه خوب و نتیجه بخش داشته باشیم نکته کلیدی این است که بدانیم : علوم فنون بخش های مختلفی ( قرابت معنایی ، تاریخ ادبیات و سبک شناسی ، آرایه ادبی ، عروض و قافیه و لغات ) دارد که هر کدام از این بخش ها روش مطالعه خاص خود را دارند بنابراین نباید همه قسمت های کتاب را مثل هم خواند .
تاریخ ادبیات و سبک شناسی
زیادی به تاریخ ادبیات سخت و پیچیده نگاه نکنید ، فکر کنید قرار است یک داستان تاریخی با محتوای تاریخی را بخوانید و سعی کنید وقایع ( مثل ویژگی دوره های مختلف ادبی ، رویداد های مهم دوره ها ، افراد سرشناس و اقداماتشان و…) را طوری در ذهن خود کنار هم بچینید و به هم ربط دهید که بتوانید از آنها یک داستان بسازید .با این کار قطعا می توانید یاد گیری ساده تری داشته باشید و مطالب خشک کتاب را به شیرینی در ذهن خود بسپارید .
روش دیگر
برای مطالعه این بخش باید سه مرحله را انجام دهید تا به یک سطح خوب برسید. حتما باید این مراحل را پشت سر هم انجام دهید .
۱ – در قدم اول شما باید یک مطالعه روزنامه وار داشته باشید تا یک دید کلی نسبت به مطلب پیدا کنید و بعد از اینکه مفهوم کلی آن را متوجه شدید ، باید سعی کنید بعد از خواندن ویژگی های هر دوره یا سبک ادبی ، با مثال هایی که در کتاب است ، ویژگی هایی که یاد گرفته اید را ملکه ذهن خودتان کنید . مثلاً نمونه ای از شعر شاعران دوره ای که در مورد آن مطالعه کرده اید یا نثر نویسندگان آن دوره را جلوی خود قرار دهید و ویژگی های ادبی و فکری و … را بررسی کنید. با این کار ، چون خوتان تلاش می کنید ویژگی های نثر یا شعر را پیدا کنید ، قطعا یادگیری کامل و دقیقی خواهید داشت و مطالب برای شما ماندگار خواهد بود .
۲ – در قدم دوم باید مطالعه به صورت مقایسه ای داشته باشید . یعنی سبک های ادبی را به صورت مقایسه ای و کنار هم بخوانید تا خصوصیات آنها را بهتر به خاطر بسپارید. البته این مرحله از مطالعه حتما باید در ویرایش دوم و بعدی شما انجام شود تا بتوانید تا حدودی به مطالب تسلط داشته باشید و بتوانید این مقایسه را انجام دهید. ولی بدانید با انجام این کار یک جهش بزرگ در یادگیری سبک شناسی و تاریخ ادبیات خواهید داشت همچنین می توانید از خلاصه نویسی و حاشیه نویسی استفاده کنید .
۳ – قدم سوم هم حفظ کردن است . سعی کنید زمانی که کاملا مطالب را فهمیدید و آن ها را درک کردید شروع به حفظ کردن جزئیات کنید .
در سبک شناسی نیز ، شما باید تک تک نکات کتاب را چندین بار بخوانید اما دیگر نیازی به خلاصه نویسی نیست .چون تمام نکات سبک شناسی به دردتان می خورد و نباید نکته ای را از قلم بیندازید . بعد از تسلط بر متن ، باید به سراغ تست ها بروید . صرف خواندن و حفظ نکات نمی تواند به شما در حل تست ها کمک کند. شما باید در آزمون شرکت کنید و نکات را در آزمون به کار ببرید. حتی ممکن است تمام نکات را حفظ کرده باشید اما نتوانید به تست ها پاسخ دهید. شما باید از محور به حافظه سپردنِ صرف، به درک و فهم علوم و فنون ادبی برسید .
از این بخش در کنکور ۹ تست طرح می شود که باید برای پاسخگویی به آنها تمامی تاریخ ادبیات ۳ سال را مطالعه کنید زیرا سوالات ترکیبی از این بخش طرح می شود .
آرایه ها
مبحث آرایه ها یکی از مباحث مهم است که ۳ سوال در ادبیات عمومی و حدود ۷ سوال در ادبیات اختصاصی ( علوم فنون ادبی ) را به خود اختصاص می دهد
اکثر دانش آموزان مبحث آرایه ها را می شناسند و می دانند که این مبحث آن چیزی نیست که بتوان به سادگی حفظ کرد و همانطور نیز بر روی برگه امتحان منتقل کرد . در حقیقت برای آنکه بتوانند از پس مبحث آرایه بربیایند لازم است مهارت هایی را کسب کنند :
به طور مثال یک دانش آموز می داند سجع چیست ، چند نوع مختلف دارد ، یا ایهام چیست و… اما در نهایت او نمی تواند در یک بیت شعر آرایه های مورد نظر را پیدا کند . دلیل این مسئله این است که اول شما باید بتوانید ارایه ها را بشناسید و سپس به قدری در این زمینه مهارت پیدا کنید که توانایی تشخیص آرایه ها را داشته باشید .
برای افزایش مهارت در این زمینه کافیست تا تست زنی های مکرر داشته باشید زیرا اکثر سوالهای این درس ترکیبی هستند و سوالهای تک آرایه ای را کمتر مشاهده می -کنیم اما باید توجه داشته باشید برای پاسخ گویی به سوالهای ترکیبی هم ابتدا باید هر آرایه را به صورت کامل مسلط باشید . نکته آخر اینکه به ارایه هایی که مشابه هم هستند اما متفاوت اند ، بیشتر دقت کنید . گاهی نکته انحرافی سوالات چهار گزینه ای ، دقیقا همین هاست .
قرابت معنایی
این مبحث که در کنکور نظام قدیم حدودا ۸ تست را به خود اختصاص می داد در کنکور نظام جدید حجم سوالات کمتر شده و تعداد آن به ۳ سوال رسیده است . قرابت معنایی یکی از مباحث مشترک با ادبیات عمومی است یاد گرفتن روش مطالعه صحیح آن یعنی یک تیر و دو نشان
در روش مطالعه قرابت معنایی چند نکته بسیار مهم است .
نکته اول : این است که شما باید به مفاهیمی که در کتاب درسی راجع به آنها صحبت شده مسلط باشید و بتوانید مفاهیم بیت ها و نثر های موجود در کتاب درسی را درک
کنید .
نکته دوم : این است که باید خودتان را با تست های قرابت معنایی به چالش بکشید . شما باید روزانه تعدادی از تست های قرابت معنایی را حل و بررسی کنید.
در بررسی تست ها ، بیت هایی را که درک مفهوم آنها برای شما مشکل است را به همراه مفهومشان در یک برگه بنویسید و گاهی اوقات نگاهی به آن بیاندازید .
رمز موفقیت در این مبحث ، حل تست زیاد است
در ضمن شما میتوانید پیش از به پایان رسیدن این مقاله سایر مقالات مرتبط را از طریق لینک های زیر مطالعه کنید:
عروض و قافیه
عروض و قافیه را می توان غولی دانست که در روش مطالعه علوم و فنون ادبی از آن یاد می شود. این بخش در حقیقت سخت ترین بخش علوم و فنون ادبی است و لازم است تا توجه ویژه و کاملی را نیز نسبت به آن داشته باشید . در صورتی که بتوانید در این مبحث به یک تسلط کافی برسید ، دیگر نه تنها این مبحث برایتان سخت نیست ، بلکه شیرینی و راحتی را نیز حس می کنید که برایتان غیر قابل باور می باشد و صرفا دوست دارید تا با تست های مربوط به عروض و قافیه سرگرم شوید و از پس چالش های آن بربیایید .
روش تشخیص سماعی عروض و قافیه
یکی از کار هایی که برای افزایش مهارت در زمینه عروض و قافیه می توانید انجام دهید این است که به صورت سماعی این کار را یاد بگیرید . روش سماعی دارای ترفند و قلق خاصی است که اگر بتوانید آن را پیدا کنید و یاد بگیرید دیگر نگرانی از این بابت نخواهید داشت .
در سالهای گذشته چیزی بین ۶ الی ۸ تست از این مبحث طراحی شده است که لازم است بدانید که تقطیع کردن بیت ها به صورت تک به تک می تواند برای ۸ تست ، زمان زیادی را از شما بگیرد .
در صورتی که تصمیم گرفته اید تا با استفاده از روش سماعی ، سوالات مربوط به عروض قافیه را حل کنید باید بدانید که این روش در حقیقت سخت نیست ، بلکه صرفا نیاز به تکرار و تمرین زیاد دارد البته باید بدانید که این تکرار و تمرین بایستی مستمر باشد . فراموش نکنید که داشتن صبر و حوصله در این راه می تواند اهمیت بسیار زیادی داشته باشد ، در صورتی که توقع دارید تا در عرض یک الی دو هفته تمرین ، بتوانید به شرایط خوبی برسید باید بگویم سخت در اشتباهید .
ابتدا در اولین مرحله باید یاد بگیرید که اشعار را به صورت کاملا صحیح و درست بخوانید . منظور از درست خواندن آن است که آهنگ و ریتم شعر را بتوانید به طور کامل متوجه شوید .
گام دوم مراجعه کردن به کتاب است . با مراجعه به کتاب می توانید وزن های رایج اشعار فارسی را حفظ کنید و با آنها به طور کامل آشنا شوید .
حال با توجه به این دو مرحله می توانید کار خود را شروع کنید. هر شب پس از پایان مطالعه کامل درس های دیگر ، می توانید ۳ بیت شعر را انتخاب کرده و بصورت آهنگین بخوانید . همزمان با خواندن بیت ها می توانید ریتم آنها را بر روی میز یا کتاب نیز بزنید . در مرحله بعدی با توجه به ریتمی که نواخته اید و وزن هایی که از قبل حفظ کرده اید ، می توانید وزن بیت را تشخیص دهید . در ابتدا سعی کنید تا با استفاده از بیت های کتاب درسی آغاز کنید .
لغات
برای حفظ و یاد گیری این بخش هم باید یک مطالعه و مرور مستمر داشته باشید . می توانید برای یادگیری لغات از جعبه لایتنر هم استفاده کنید که از کار های بسیار نتیجه بخش در حفظ لغات است . همچنین سعی کنید مطالب را به صورت روتین و تکرار شونده انجام دهید . اگر روزانه یک ربع لغات حفظ کنید و این کار را بصورت مستمر هر روز ادامه دهید بسیار بهتر و کارامد تر از آن است که در یک هفته ۳ ساعت پشت سر هم لغات بخوانید .
جمع بندی
شما با تکرار و تمرین مراحل فوق می توانید شیوه مطالعه درس علوم فنون ادبی را یاد بگیرید و در کنکور به درصد دلخواهتان برسید .
و در پایان راز موفقیت در علم و فناوری حل بسیاری از تست هاست. تا جایی که می توانید تست بزنید و آن را تحلیل کنید . با تحلیل تست ، هم مطالب را مرور می کنید و هم نکات جدیدی یاد بگیرید .
