به عنوان یک دانش آموز کنکوری احتمالا نگرانی های زیادی ذهن شما را درگیر کرده اند. یکی از این نگرانی ها که بیشتر خود را در زمان انتخاب رشته نشان می دهد، انتخاب رشته مورد علاقه یا دانشگاه تاپ است. اینکه رشته مهم است یا دانشگاه؟ سوال بسیاری از دانش آموزان عزیزی است که می خواهند هر جور که شده پس از کنکور سربلند باشند. در ادامه این مقاله می خواهیم پاسخ به سوال شما یعنی اینکه رشته مهم است یا دانشگاه را بدهیم. مطمئن هستیم که پس از به پایان رساندن این مقاله، می توانید نتیجه خوبی بگیرید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
چرا باید بین رشته و دانشگاه، یکی را انتخاب کنم؟
زمانی که رتبه خودتان را پس از منتشر شدن کارنامه اولیه مشاهده می کنید، احتمالا متوجه می شوید که در چه دانشگاه ها یا رشته هایی قبول می شوید و در چه رشته و دانشگاه هایی قبول نمی شوید. فقط کافیست که نگاهی به آمارها بیندازید و یا از ابزارهای مختلف برای انتخاب رشته کمک بگیرید. شاید قبل از اینکه کارنامه خودتان را مشاهده کنید، آرزوهای زیادی برای انتخاب رشته داشتید. یک رشته خوب در یک دانشگاه درجه یک در تهران، اصفهان و کلان شهرهای مختلف، آرزوی شما بود. اما حالا که رتبه ایده آلی ندارید، باید کمی در تصمیم گیری خودتان تغییر ایجاد کنید.
دو راه برای دستیابی به نتیجه خوب با رتبه ای که دارید، پیش روی شماست. اولین راه این است که از تصمیمتان برای انتخاب بهترین دانشگاه منصرف شوید و در یک دانشگاه با سطح پایین تر، ولی در رشته مورد علاقه خودتان تحصیل کنید. دومین راه هم این است که از انتخاب رشته مورد علاقه خودتان منصرف شوید و در دانشگاه مورد علاقه و تاپ کشوری با رشته های پایین تر تحصیل کنید. اما اگر نمی دانید که رشته مهم است یا دانشگاه؟ با ما همراه باشید تا این موضوع را به طور دقیق بررسی کنیم.
رشته مهم است یا دانشگاه؟ کدام را در اولویت قرار دهم؟
بسیاری از دانش آموزانی که به تازگی کنکور داده اند و رتبه خودشان را مشاهده کرده اند، در مورد اینکه رشته مهم است یا دانشگاه؟ ابهام دارند. برخی از دانش آموزان تصور می کنند که به عنوان یک مشاور باید به آن ها یک پاسخ واضح و مشخصی بدهیم تا همه دانش آموزان از آن پیروی کنند. ولی واقعیت این است که برای پاسخ به سوال رشته مهم است یا دانشگاه؟ باید شرایط هر دانش آموز را بررسی کنیم.
ممکن است برای یک دانش آموز، رشته مهم تر از دانشگاه باشد و شرایط برای دانش آموز دیگر متفاوت باشد. پس اجازه دهید تا برای رسیدن به پاسخ این سوال، عواملی که می توانند روی نتیجه پاسخ این سوال تاثیر بگذارند را بررسی کنیم. در این صورت با خیالی راحت، یا رشته مورد علاقه خودتان را انتخاب می کنید یا دانشگاه مورد نظرتان را.
نکاتی که باید در هنگام انتخاب رشته یا دانشگاه به آن ها توجه کنید
انتخاب بین رشته و دانشگاه کار آسانی نیست. احتمالا چندین روز بین این دو انتخاب مردد هستید، ولی در نهایت با فرا رسیدن زمان انتخاب رشته مجبور خواهید بود که یا رشته مورد علاقه خودتان را انتخاب کنید یا دانشگاه. همانطور که گفتیم، عوامل زیادی می توانند روی تصمیم شما تاثیر بگذارند. پس باید با دقت آن ها را بررسی کنید و بر اساس آن ها، اقدام به انتخاب رشته نمایید. پس با ما همراه باشید تا تک به تک با عوامل موثر برای انتخاب بین رشته و دانشگاه آشنا شوید.
۱) شرایط خانوادگی و میزان وابستگی به خانواده
اولین سوالی که باید برای رسیدن به پاسخ به سوال رشته مهم است یا دانشگاه؟ بدهید این است که شرایط خانوادگی شما چگونه است؟ برخی از دانش آموزان به علت وابستگی شدیدی که به خانواده خودشان دارند، دانشگاه ایده آل خودشان را دانشگاه دولتی شهر خود انتخاب کرده اند. از طرفی دوست دارند که بهترین رشته را در همین دانشگاه بخوانند و فارغ التحصیل شوند. ولی ممکن است به دلیل خوب نشدن نتیجه کنکور، مجبور به دوری از خانواده و یا انتخاب یک رشته دیگر در دانشگاه شوند.
اگر شما هم دارای این شرایط هستید و وابستگی شدیدی به خانواده خودتان دارید، دو راه پیش رو دارید. اگر شرایط خانوادگی شما ایده آل است و می توانید هزینه شهریه دانشگاه را بپردازید، می توانید رشته مورد علاقه خودتان را انتخاب کنید و در دانشگاه شبانه، آزاد و یا غیرانتفاعی و پیام نور تحصیل کنید. دومین راه این است که در یک رشته سطح پایین تر در دانشگاه دولتی شهر خودتان تحصیل کنید.
اما در صورتی که وابستگی شدیدی به خانواده ندارید و می توانید مستقل باشید، توصیه می کنیم که رشته مورد علاقه خودتان را در اولویت قرار دهید. بهترین انتخاب بین رشته و دانشگاه، رشته مورد علاقه شماست. می توانید به یک شهر دیگر بروید و در یک دانشگاه دولتی و سطح بالا (بسته به رتبه) در رشته خودتان تحصیل کنید.
۲) شرایط مالی خانواده
دومین نکته ای که باید برای رسیدن به پاسخ سوال رشته مهم است یا دانشگاه به آن توجه داشته باشید، شرایط مالی خانواده است. اگر شرایط مالی خانواده شما به گونه ای است که می توانید از پس هزینه شهریه دانشگاه های غیر دولتی بر بیایید، توصیه می کنیم که حتما رشته مورد علاقه خودتان را انتخاب کنید. البته فراموش نکنید که اولویت شما باید تحصیل در رشته های شبانه و یا پردیس های خودگردان باشد. در این صورت مدرکی که دریافت می کنید، از یک دانشگاه معتبر است و می توانید از دانش اساتید دانشگاه های دولتی استفاده کنید. حتی ناگفته نماند که در مدرک تحصیلی شما هیچ نشانه ای از شبانه بودن رشته تحصیلی شما وجود نخواهد داشت.
اما اگر شرایط مالی خانواده شما به گونه ای است که نمی توانید به شهرهای دور بروید و یا شهریه دانشگاه های غیر دولتی را پرداخت کنید، بهتر است که به دنبال انتخاب رشته در دانشگاه های دولتی با رشته های پایین تر باشید. در این صورت دیگر دغدغه مخارج خودتان را نخواهید داشت و می توانید با کمترین هزینه به بهترین نتیجه برسید.
۳) بازار کار رشته مورد نظر برای تحصیل
تا به اینجا به دو نکته برای انتخاب بین رشته و دانشگاه اشاره کردیم که البته شاید چندان ارتباطی با تحصیل شما نداشتند. ولی حالا می خواهیم کمی تخصصی تر پیش برویم. بررسی بازار کار رشته مورد نظر برای تحصیل از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در اینجا دو گزینه وجود دارد:
- تحصیل در یک رشته خوب با بازار کار عالی در یک دانشگاه معمولی
- تحصیل در یک رشته متوسط یا پایین با بازار کار متوسط یا نامناسب در یک دانشگاه تاپ
اگر کمی منطقی فکر کنید، همین حالا متوجه می شوید که برای انتخاب بین این دو گزینه، باید کدام را انتخاب کنید. به طور کلی، بازار کار از جمله موضوعاتی است که در انتخاب رشته شما بسیار موثر است. پس اگر قرار است بین یک رشته خوب با بازار کار عالی و یک رشته متوسط با بازار کار نامناسب یک گزینه را انتخاب کنید، ما رشته با بازار کار عالی را به شما پیشنهاد می کنیم. اما چرا؟
حتی اگر شما در معتبرترین دانشگاه تهران مانند دانشگاه صنعتی شریف تحصیل کرده باشید، ولی رشته شما بازار کار خوبی نداشته باشد؛ نمی توانید به درآمد برسید. در این صورت زحمت های چندین و چند ساله شما به هدر می رود! پس همیشه رشته ای که بازار کار خوبی دارد را به دانشگاه ترجیح دهید. چون این موضوع مستقیما به آینده کاری شما مرتبط است.
۴) میزان علاقه به یک رشته خاص
و اما رسیدیم به بحث شیرین علاقه که می دانیم همه شما با آن دست و پنجه نرم می کنید. در دانشگاه های مختلف دانشجویان زیادی وجود دارند که ۴ سال و یا بیشتر در یک رشته تحصیلی، تحصیل کرده اند؛ ولی هیچ گاه به آن رشته علاقه مند نشده اند. حتی برخی از این دانشجویان پس از چند ماه یا یک سال تحصیل در یک رشته خاص، از ادامه تحصیل انصراف می دهند.
این موضوع را گفتیم تا متوجه شوید اهمیت علاقه در هنگام انتخاب رشته چیست. یکی از مهم ترین موضوعاتی که باید در هنگام رسیدن به پاسخ سوال رشته مهم است یا دانشگاه به آن توجه داشته باشید، میزان علاقه ای است که به یک رشته دارید. برای انتخاب بین رشته و دانشگاه، هیچ چیزی مهم تر از رشته مورد علاقه شما نیست. باور کنید که احساس خواندن درس در یک رشته ای که اصلا به آن علاقه مند نیستید، بسیار ناخوشایند است.
پس اگر به یک رشته خاص مثل حسابداری، مهندسی پزشکی، پرستاری و … علاقه مند هستید و در مورد آینده کاری آن نیز تحقیق کرده اید، توصیه می کنیم که علاقه خودتان را فدای دانشگاه نکنید. حتی اگر در بهترین دانشگاه کشور مثل دانشگاه تهران تحصیل کنید، ولی هیچ علاقه ای به رشته خودتان نداشته باشید؛ اصلا به نتیجه خوبی نخواهید رسید.
۵) هدف بلند مدت از درس خواندن در یک رشته تحصیلی
و اما آخرین نکته ای که توجه شما را برای انتخاب رشته به آن جلب می کنیم، هدف بلند مدت شماست. هر دانش آموزی با هدف خاصی انتخاب رشته می کند و می خواهد در یک دانشگاه و رشته خاص تحصیل کند. بنابراین، قرار نیست که بدون توجه به این هدف به آن ها مشاوره بدهیم و فقط به شرایط خانوادگی، بازار کار و … توجه کنیم. دانش آموزانی که قصد انتخاب بین رشته و دانشگاه را دارند، به ۳ دسته تقسیم بندی می شوند:
- دسته اول؛ دانشجویان با هدف تحصیل و خدمت در کشور
بسیاری از دانش آموزان به دنبال هدف در دانشگاه های داخل کشور ایران هستند و می خواهند به کشور خودشان خدمت کنند. حال ممکن است هدف اصلی آن ها رسیدن به شغل دولتی نباشد، ولی می خواهند در خود کشور فعالیت داشته باشند. اگر هدف شما این است که در داخل کشور تحصیل کنید، می توانید با توجه به رشته مورد علاقه خودتان یک دانشگاه را انتخاب کنید. نیازی نیست که رشته مورد علاقه خود را با بازار کار عالی فدای دانشگاه دولتی کنید.
- دسته دوم؛ دانشجویان با هدف ادامه تحصیل در خارج از کشور و مهاجرت
دانشجویانی که با هدف ادامه تحصیل در خارج از کشور و مهاجرت، انتخاب رشته می کنند؛ باید بیشتر از هر چیزی به اعتبار دانشگاه توجه داشته باشند. هر یک از دانشگاه های کشور دارای رنکینگ خاصی هستند. هر چقدر رنک و رتبه دانشگاه بالاتر باشد، احتمال پذیرش شدن در دانشگاه های خارجی بیشتر می شود. پس اگر هدف شما مهاجرت است، باید به بازار کار رشته مورد نظر در خارج از کشور و رتبه دانشگاه توجه داشته باشید. دانشگاه های دولتی مطرح مانند دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه تهران و … از جمله دانشگاه های مطرح با رتبه بالا هستند.
- دسته سوم؛ دانشجویان با هدف تحصیل برای دستیابی به شغل دولتی
دسته سوم دانش آموزانی هستند که می خواهند با اخذ مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد، وارد بازار کار در شغل های دولتی شوند. شرکت در آزمون های استخدامی، بهترین روش برای دستیابی به شغل دولتی است. اگر هدف شما این است، بهتر است که حتما در دانشگاه های دولتی و مطرح کشور تحصیل کنید. ممکن است در برخی از آگهی های استخدامی، محدودیت دانشگاه وجود داشته باشد. به طوری که فقط دانشجویان فارغ التحصیل شده در دانشگاه های دولتی مجاز به استخدام باشند. بهترین دانشگاه ها برای این دسته از دانش آموزان، دانشگاه های دولتی در رشته های روزانه و شبانه است. اولویت های بعدی دانشگاه آزاد، دانشگاه پیام نور و دانشگاه های غیر انتفاعی هستند.
نتیجه گیری؛ بالاخره رشته مهم است یا دانشگاه؟
در این مقاله ۵ عامل برای انتخاب بین رشته و دانشگاه را با هم بررسی کردیم. اگر هنوز به پاسخ سوال خودتان که بالاخره رشته مهم است یا دانشگاه نرسیده اید، باید بگوییم که همه چیز بستگی به شما دارد. هدف بلند مدتتان، شرایط خانوادگی، سرمایه ای که دارید، بازار کار رشته و … همگی روی انتخاب شما تاثیر می گذارند.
اگر هدف خاصی در درازمدت ندارید و می توانید خودتان را با شرایط وفق دهید، توصیه ما این است که به علاقه خودتان توجه کنید. انتخاب رشته در رشته مورد علاقه و تحصیل در آن لذت بسیار زیادی را به همراه دارد. شما با تحصیل در رشته مورد علاقه خودتان انگیزه بیشتری برای کار کردن و فعالیت خواهید داشت.
