کنکور سراسری یکی از پرطرفدارترین آزمون هاست و هر ساله متقاضیان زیادی را به خود جذب می کند. داوطلبان پس از شرکت در این آزمون وارد مرحله حساس و نهایی انتخاب رشته کنکور می شوند. داوطلبان باید بر اساس جامعه آماری شرکت کنندگان در آزمون، رشته خود را با دقت انتخاب کنند.
با توجه به اینکه از گزینش بومی برای تعیین اینکه چه متقاضیانی در دانشگاه ها و سایر موسسات آموزش عالی پذیرفته می شوند، استفاده می شود، سایت سازمان سنجش اعلام کرده است که این موضوع ممکن است برای برخی از متقاضیان در زمان انتخاب رشته کنکور سراسری گیج کننده باشد. با توجه به این موضوع، بررسی و توضیح کامل این مشکل مهم بود و ما تصمیم گرفتیم به طور مفصل به بررسی و توضیح این موضوع بپردازیم.
با توجه به نکات در نظر گرفته شده، انتخاب بومی در کنکور سراسری به متقاضیان هر منطقه شانس بیشتری برای قبولی در رشته های بومی می دهد.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
منظور از بومی گزینی چیست؟
برای کاهش مشکلات حمل و نقل، اسکان، دوری از خانواده و غیره. سازمان سنجش هنگام جذب داوطلب از گزینش محلی یا بومی گزینی استفاده می کند. اکنون داوطلبان هر منطقه به لطف بومی گزینی شانس قبولی در رشته مورد نظر خود را دارند. سازمان سنجش اعلام کرد که بومی گزینی 80 درصد در انتخاب رشته تأثیر دارد. این نشان می دهد که تنها 20 درصد از داوطلبان غیربومی شانس قبولی در رشته هایی را دارند که انتخاب داوطلب براساس گزینش بومی انجام می شود.
میزان تاثیر بومی گزینی در انتخاب رشته کنکور سراسری 1402
بومی گزینی برای انتخاب داوطلبان برای پذیرش در رشته ها و دانشگاه های سراسری استفاده می شود. برای پاسخ به این سوال که بومی گزینی به چه معناست و چه تاثیری بر انتخاب رشته داوطلبان دارد؟ باید بگوییم که دانشگاه های سراسری موظفند 80 درصد ظرفیت پذیرش رشته های خود را به داوطلبان بومی و مابقی یعنی حدود 20 درصد را به داوطلبان غیربومی اختصاص دهند. با این رویکرد، شانس داوطلبان برای ورود به دانشگاه های منماطق بومی خود بدون شک افزایش می یابد.
اهداف بومی گزینی
گزینش بومی در قالب گزینش استانی، ناحیه ای، قطبی و کشوری (بدون بومی گزینی) با اهداف مشخص با مجوز شورای عالی انقلاب فرهنگی است و این اهداف به شرح زیر می باشد:
- کاهش مشکلات احتمالی مانند کمبود خوابگاه، مسائل مالی و اقتصادی، افت تحصیلی به دلیل دوری از خانواده و…
- بسته به عوامل در نظر گرفته شده، احتمال پذیرش داوطلبان بیشتر در زمینه های محلی هر منطقه وجود دارد.
- کاهش مهاجرت داخلی.
گزینش بومی در کنکور سراسری چگونه است؟
با توجه به انتخاب بومی در کنکور سراسری رشته های تحصیلی مختلف به 4 دسته استانی، ناحیه ای، قطبی و کشوری تقسیم می شوند.
1) بومی استانی
داوطلبان در رشته هایی که به صورت استانی در اکثر استان های کشور وجود دارند به صورت بومی پذیرفته می شوند. به عبارت دیگر رشته هایی که در اکثر استان ها ارائه می شود، رشته های استانی محسوب می شوند. به عنوان مثال، اگر رشته پرستاری دانشگاهی برای 40 دانشجو جای داشته باشد، 30 نفر از داوطلبان انتخاب شده برای این رشته بومی هستند و 10 نفر به عنوان غیر بومی پذیرفته می شوند.
2) بومی ناحیه‌ای
به عنوان بخشی از انتخاب رشته، برخی از رشته ها نیز به صورت ناحیه ای ارائه می شوند. از جمله رشته هایی که در برخی استان ها ارائه نمی شود، رشته هایی است که ناحیه ای هستند. با این حال، استان های همسایه این زمینه ها را دارند. مثلاً استان‌های گلستان، گیلان و مازندران همه در یک ناحیه هستند. کشور به 9 ناحیه تقسیم شده است که به شرح زیر است:
دسته بندی نواحی بومی
| ناحیه 1 | البرز، تهران، زنجان، سمنان، قزوین، قم و مرکزی |
| ناحیه 2 | آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل |
| ناحیه 3 | اصفهان، چهارمحال و بختیاری و یزد |
| ناحیه 4 | سیستان و بلوچستان و کرمان |
| ناحیه 5 | بوشهر، فارس، کهگیلویه و بویراحمد و هرمزگان |
| ناحیه 6 | کردستان، کرمانشاه و همدان |
| ناحیه 7 | ایلام، خوزستان و لرستان |
| ناحیه 8 | خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی |
| ناحیه 9 | گلستان، گیلان و مازندران |
3) بومی قطبی
رشته های قطبی در اکثر استان ها وجود ندارند. اما این رشته‌ها در تعداد محدودی از نواحی مجاور که قطب ناحیه محسوب می‌شوند وجود دارند. چند ناحیه با یکدیگر یک قطب را تشکیل می‌دهند. در حالت کلی 5 قطب بومی وجود دارد و دسته‌بندی قطب‌های بومی به صورت زیر است:
| قطب 1 | البرز، تهران، زنجان، سمنان، قزوین، قم، گلستان، گیلان، مازندران و مرکزی |
| قطب 2 | خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان |
| قطب 3 | آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان، کرمانشاه و همدان |
| قطب 4 | اصفهان، ایلام، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، لرستان و یزد |
| قطب 5 | بوشهر، فارس، کهگیلویه و بویراحمد و هرمزگان |
4) گزینش کشوری
اگر رشته های خاصی از یک قطب وجود نداشته باشد، انتخاب بومی باطل می شود. به نظر شما در این شرایط بومی سازی چه تاثیری در انتخاب رشته دارد؟ در رشته هایی که به صورت کشوری انتخاب می شوند، داوطلبان بر اساس نمره خود در دانشگاه پذیرفته می شوند.
ملاک های تعیین استان بومی داوطلبان کنکور سراسری 1402
با توجه به آنچه قبلا بیان شد، گزینش بومی مبنای پذیرش متقاضیان در دانشگاه ها و رشته های سراسری است و نحوه تشخیص استان مبدا شرکت کنندگان آزمون سراسری به شرح زیر است.
- اگر سه سال آخر دوره متوسطه (دبیرستان یا هنرستان) داوطلبان نظام قدیم و دو سال آخر متوسطه برای داوطلبان نظام جدید در همان استان باشد، داوطلب بومی آن استان محسوب می شود.
- استان محل تولد داوطلب در صورتی که سه سال آخر تحصیلات وی در یکجا به پایان نرسیده باشد به عنوان استان بومی وی در نظر گرفته می شود.
- استان محل تولد داوطلب در صورتی که سه سال آخر دبیرستان او در خارج از کشور تمام شده باشد به عنوان استان بومی در نظر گرفته می شود.
- داوطلبانی که علاوه بر گذراندن سه سال آخر دبیرستان در خارج از کشور، در خارج از کشور نیز متولد شده اند، در این مورد از داوطلبان بومی استان تهران محسوب می شوند.
نوع گزینش داوطلبان در دوره‌های تحصیلی
تأثیر بومی گزینی در انتخاب رشته بر اساس عوامل مختلفی است که در قسمت بالا مشاهده می کنید. نوع انتخاب داوطلب در مقاطع مختلف تحصیلی در ادامه مقاله بررسی خواهد شد. روش های انتخاب داوطلب در دوره های مختلف تحصیلی به شرح زیر است:.
| دوره | نوع گزینش |
| روزانه | استانی، ناحیه‌ای، قطبی و کشوری |
| نوبت دوم | بومی استانی |
| پیام نور | بومی ناحیه‌ای |
| غیرانتفاعی | بومی ناحیه‌ای |
| مجازی | گزینش به صورت کشوری و بدون بومی گزینی |
| پردیس خودگردان | گزینش به صورت کشوری و بدون بومی گزینی |
| ظرفیت مازاد | گزینش به صورت کشوری و بدون بومی گزینی |
سوالات متداول در مورد تاثیر بومی گزینی در انتخاب رشته
1) به چه میزانی ظرفیت هر رشته محل به داوطلبان بومی تعلق می‌گیرد؟
داوطلبان محلی 80 درصد از ظرفیت هر رشته را اشغال می کنند.
2) آیا در بومی گزینی شانس قبولی در شهر محل سکونت بیشتر است؟
بله، استفاده از این روش به داوطلبان شانس بیشتری برای پذیرش در شهر محل اقامت خود می دهد.
3) شرایط بومی گزینی در رشته‌های پرطرفدار چگونه است؟
برای رشته های شناخته شده و پرطرفدار، بومی سازی 60 به 40 است. این نشان می دهد که داوطلبان محلی واجد شرایط 60 درصد از رشته هستند.
