کامل ترین معنی شعر پرواز فارسی نهم + آرایه های ادبی و معنی کلمات و مفهوم شعر

سلام خدمت همه دانش آموزان و همراهان سایت درس جت. در این نوشته با معنی شعر پرواز فارسی نهم همراه شما هستیم.

معنی شعر پرواز فارسی نهم

شعر «پرواز» و معنی و مفهوم شعر:

شعر خوانی

پرواز

• شاعر: نیما یوشیج (علی اسفندیاری)
• قالب شعر: هم جزو غزل محسوب می شود و هم جزو قطعه
• آثار: افسانه، ای شب، قصه زنگ پریده

در پیله تا به کی، در خویشتن تنی؟/پرسید کرم را، مرغ از فروتنی

مرغ با تنبلی از کرم پرسید، تا کی در خانه (پیله) تار می‌بافی؟

نکات دستوری:

مرغ نهاد مصرع دوم است.

«را» به معنی «از» است بنابراین کرم نقش متمّمی می‌گیرد.

تا چند منزوی، در کنج خلوتی؟/در بسته تا به کی، در محبس تنی؟

ای کرم تا چه وقت در کنج تنهایی گوشه نشینی اختیار می‌کنی و از مردم کناره می‌گیری؟ تا چه وقت اسیر جسم خاکی خود هستی؟

آرایه ادبی:

محبس تن ←  اضافه ی تشبیهی بلیغ

در فکر رستنم پاسخ بداد کرم/ خلوت نشسته ام زین روی منحنی

کرم پاسخ داد، در فکر رهایی و پرواز می‌باشم، به این خاطر خلوت و تنهایی اختیار کردم (تا خمیده شدم)

مفهوم:

رستن یعنی دل کندن از دنیا و پرواز آسمانی مراد است.

هم سال‌های من پروانگان شدند/ جستند از این قفس، گشتند دیدنی

هم سن و سالان من به پروانه مبدّل شدند و از این قفس (پیله) رهایی یافتند و تماشایی شدند.

مفهوم:

«ی» در این کلمه «یای» لیاقت است، یعنی شایستگی موصوف خود را می‌رساند.

در حبس و خلوتم تا وارهم به مرگ/یا پر بر آورم بهر پریدنی

در زندان تن خود خلوت اختیار کردم تا با مرگ، رهایی و خلاصی یابم یا منتظرم پر در آورم و با شایستگی پرواز کنم.

اینک تو را چه شد کای مرغ خانگی / کوشش نمی‌کنی، پری نمی‌زنی

ای مرغ خانگی، برای تو چه اتّفاقی رخ داده است که نه در فکر پرواز هستی و نه تلاش می‌کنی!

مفهوم شعر پرواز فارسی نهم

کرم در این بیت نماد شاعر یا هر انسان فکرکرده و جستجوگر است که از زندگی روزمره خود به تنگ آمده و در تالش و تکاپویش است تا با حرکتی نو، خود را از بارهای زندگی رها کند. مرغ نیز نماد افرادی است که با وجود توانایی و خلاقیت (پرواز)، جسارت نوآوری را در زندگی نمی‌آورند و برای آن تلاش نمی‌کنند. در این نوع شعر، که در آن شاعر از زبان دو یا چند شخصیت که در مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند، سخن می‌گوید و ویژگی‌های هر کدام را از زبان آن‌ها بیان می‌کند، این تبادل نظر را “مناظره” می‌نامند. تشخیص جوانب مختلف (جانبخشی) در تمامی بیت‌ها حاکی از ذکر و توضیح ویژگی‌های هر شخصیت است.

در شعر تمثیلی “کرم ابریشم”، از قالب کهن و عروضی استفاده شده است. این بیت کوتاه یک بار آشکار و اجتماعی را به خواننده ارائه می‌دهد. در این شعر، مرغ خانگی از کرم ابریشمی که خود را درون پیله پیچیده و زندانی کرده است، سرزنش می‌کند و از او می‌پرسد: “تا چه زمان در خودتان زندانی خواهید بود؟” کرم به او پاسخ می‌دهد: “من به اندیشه آزادی خودم فکر می‌کنم و این رنج زندان را تحمل می‌کنم. جانم از این وضعیت خسته شده است.”

مسالان من، یا در دام سوزانده شده‌اند و جان خود را فدای آن کرده‌اند، یا در حال حاضر پروانه‌های زیبا و آزاد هستند که از رنج قفس به آزادی پریده‌اند. اما من هنوز در تلاشم، یا با مرگ از این درد رهایی یابم یا آزادی خود را به دست آورم؛ تا واره‌ام به سوی مرگ، یا پر زنم به سوی پروازی نو. آنگاه که کرم ابریشم، همزمان گله‌مند و سرزنش‌آمیز، از مرغ خانگی می‌پرسد: “الآن که اسیر زندان نیستی، چرا نهایتاً ننگ اسارت را به خود اعتراف کرده‌ای؟ و چرا به دنبال رهایی خود نمی‌کوشی؟ چرا پرواز را از یاد آورده‌ای؟”