کامل ترین معنی شعر بود قدر تو افزون از ملایک فارسی نهم + معنی کلمات و آرایه های ادبی

سلام خدمت همه دانش آموزان و همراهان سایت درس جت. در این نوشته با معنی شعر بود قدر تو افزون از ملایک فارسی نهم همراه شما هستیم.

معنی شعر بود قدر تو افزون از ملایک فارسی نهم

• قالب شعر: دوبیتی
• شاعر: بابا طاهر عریان

دلی دیرُم خریدار محبت / کز او گرم است بازار محبت

دلی در آغوش دارم که تشنه عشق و محبت است. بازار محبت این دل به خاطر او گرمی و گرمای فراوانی به خود دیده است. (دل من پر از محبت اوست و این محبت همچنان جاری و زنده است)

آرایه ادبی:

خریدار، بازار  ←  مراعات نظیر

گرم بودن بازار  ←  کنایه از رونق داشتن بازار

لباسی دوختم بر قامت دل / ز پود محنت و تار محبت

لباسی برای دل دوختم که پودش از رنج و تار آن از محبت است. (دل من ترکیبی از رنج و محبت است)

مفهوم بیت:

تلاش کردم تا کل دلم پر از عشق باشد. (دلم را مانند انسانی تصور کردم که لباسی از محبت به تن کرده است)

آرایه ادبی:

لباس، تار و پود  ←  مراعات نظیر

قامت دل  ←  تشخیص

محنت، محبت  ←  جناس

تشبیه  ←  دل به انسانی تشبیه شده که لباس می پوشد و لباسش هم محبت است

بود درد مو و درمانم از دوست / بود وصل مو و هجرانم از دوست

درد و شفا، هر دو از سوی دوست آمده‌اند. وصال و دوری، هر دو از جانب دوست حاصل می‌شوند. (جدایی از دوست، دردی است برای عاشق و درمان آن وصال با دوست است.) (دوست در اینجا به معنای خداست)

آرایه ادبی:

وصل، هجران  ←  تضاد

درد، درمان  ←  تضاد

حرف «د»  ←  واج آرایی

اگر قصابم از تن واکره پوست  /جدا هرگز نگردد جانم از دوست

اگر قاچ‌باز پوست من را از بدن جدا کند، باز هم روح من از روح یار جدا نمی‌شود. (به این معنا که هرچه آزار به من برسد، قدرت دوستی ما را متزلزل نمی‌کند.)

مفهوم بیت:

یعنی هر آسیبی به من برسد، نمی تواند مانع دوستی من شود.

آرایه ادبی:

دوست، پوست  ←  جناس

به قبرستان گذر کردم کم و بیش / بدیدم قبر دولتمند و درویش

چندباری راهم به قبرستان افتاده، در آنجا هم قبر ثروتمندان را دیدم و هم قبر فقرا را.

آرایه ادبی:

کم، بیش  ←  تضاد

دولتمند، درویش  ←  تضاد

قبر، قبرستان  ←  مراعات نظیر

نه درویش بی کفن در خاک رفته /نه دولتمند برده یک کفن بیش

هیچ فقیری بدون کفن در خاک فدا نشده و هیچ ثروتمندی نتوانسته است بیش از یک کفن را با خود حمل کند. (تمام دارایی فقیر و ثروتمند در گور، تنها با یک کفن است! هر دو با هم برابرند.)

مفهوم بیت:

تمام دارایی فقیر و ثروتمند در قبر، تنها یک کفن است! هردو با هم برابرند.

آرایه ادبی:

کفن  ←  تکرار

درویش، دولتمند  ←  تضاد

دلا، غافل ز سبحانی چه حاصل /مطیع نفس و شیطانی چه حاصل

ای دل! اگر از خداوند سبحان به غفلت بپیوندی، چه نتیجه‌ای جلب می‌کنی؟ اگر از اوامر نفس و اطاعت از شیطان رضا کنی، چه بهره‌ای حاصل می‌آید؟ (هیچ چیز مثبتی به دست نمی‌آید.)

آرایه ادبی:

مصرع اول  ←  هیچ چیزی حاصلت نمی شود: استفهام انکاری

مصرع دوم  ←  هیچ چیزی حاصلت نمی شود: استفهام انکاری

حرف «ز»  ←  مخفف «از»

بود قدر تو افزون از ملایک /  تو قدر خود نمی دانی چه حاصل

ارزش تو از فرشتگان بالاتر است. اگر این ارزش ذاتی خود را شناخته و به ارج محدود نکنی، چه اتفاقی ممکن است بیفتد؟ (هیچ نتیجه‌ای به دست نمی‌آید.)

آرایه ادبی:

قدر  ←  تکرار

مصرع دوم  ←  هیچ چیزی حاصلت نمی شود: استفهام انکاری

مکن کاری که بر پا، سنگت آیو/جهان با این فراخی، تنگت آیو

کاری نکن که پایت گیر بیفتد (به مشکل بر بخوری) و جهان با این همه وسعت برایت تنگ و تیره شود. (گناه نکن)

مفهوم بیت:

گناه نکن

آرایه ادبی:

سنگ، تنگ  ←  جناس

سنگ بر پا آمدن  ←  کنایه از با مشکل سوختی روبرو شدن

چو فردا نامه خوانان نامه خوانند  / تو وینی نامه خود، ننگت آیو

(اجتناب کن از اینکه) در روز قیامت، هنگامی که نامه اعمالت به دستت داده می‌شود و تو آن را مطالعه می‌کنی، سبب ندامت و خجالت تو شود. (پس از گناهان پرهیز کن و ارزش حیات خود را حفظ کن تا از ملائکه نیز فراتر روی.)

آرایه ادبی:

حرف «ن»  ←  واج آرایی

نامه  ←  تکرار

پیام:

انسان می‌تواند ارزش خود را افزایش دهد و از ملائکه برتر شود، تنها اگر از گناه پرهیز کند. اگر او اطاعت از فرمان خدا را رعایت کرده و با جهاد با نفس خود سر و کار داشته باشد، در آن صورت ارزش او حتی از ملائکه نیز بیشتر خواهد بود.

در غیر اینصورت، همه انسان‌ها ارزشی نخواهند داشت که از فرشتگان بیشتر باشد! بسیاری از مردم با انجام گناهان، ارزش و اقدار خود را به سطح حیوانات پایین می‌آورند.

بابا طاهر عریان:

باباطاهر همدانی یا باباطاهر عریان، یک عارف و شاعر ایرانی بود که در دوران پایانی قرن چهارم و اوایل قرن پنجم در ایران زندگی می‌کرد. این شاعر به لقب عریان شناخته می‌شد به دلیل آنکه در آثار خود تمام مسائل را بی‌پرده و صریح بیان می‌کرد.

باباطاهر عریان به دوبیتی‌های خود به شدت مشهور است، و در این شعر، ما با یک انتخاب از دو بیت زیبا از او آشنا شدیم. این شاعر بزرگ ایرانی، گاهی در آثار خود از لهجه فرهنگ زیبای لری بهره می‌برد و دوبیتی‌ها و اشعار بسیاری از او با این لهجه و گویش لری به یادگار مانده‌اند.